Zeeuws meisje was een van de eerste hoorspelen die Marjolein Bierens schreef. Het is in vele talen vertaald en heeft verschillende onderscheidingen gehad.

Toneelstukken en teksten

-RIMPELINGEN, het geheim van een hofhouding

In ‘Rimpelingen’ raken een groep blinde bedienden van de koninklijke familie op drift. Zij zijn er altijd al geweest. Trouw hebben ze gediend, gezorgd, gevoed en gekoesterd. Dat hun zicht ontbrak of beperkt was betekende echter nooit dat zij blind voor de tekortkomingen van de familie waren. Vertrouwd en vergroeid met hen die zij dienden waren ze altijd loyaal, maar de oude monarchie zoals zij die gekend hebben is niet meer. Dat wat zij zo gekoesterd hebben en waar ze hun eigen status aan hebben ontleend is door de tijd overgegaan in iets anders. Heden ten dage wordt paleis en landgoed bezocht door dagjesmensen. En wat moet er nu met hen?

‘Rimpelingen,’ is een voorstelling over de menselijke kwetsbaarheid, over de poëzie en de verstilde veerkracht maar ook over de loyaliteit en de grote behoefte om ergens bij te horen, gehoord te worden en- op wat voor wijze dan ook- te worden gezien. 

Centraal staan de verhalen verteld en ervaren vanuit een bijzonder perspectief. Niet het zicht maar andere zintuigen worden bij het publiek aangesproken d.m.v. geluid, muziek, verhalen, flarden, geuren die heden en verleden met elkaar verbinden.

Ook het publiek zal het zicht (tijdelijk) worden ontnomen.

Zicht op een wereld zonder zicht

De onzichtbaarheid van bedienden en hun anonimiteit in de geschiedenis versus het gebrek aan zicht is een thema dat de regisseur Monique van Hinte en schrijver Marjolein Bierens fascineerde. Bedienden in dienst van ‘de familie’ zijn een vergeten groep. Op foto’s komen ze niet voor en hun verhalen zijn zelden opgetekend. Toch hebben ze veel te vertellen, vooral als hun handelingen en ervaringen worden opgetekend vanuit een wereld zonder zicht.  Met de blinde spelers van Bartimeus als ervaringsdeskundigen, onderzochten Bierens en van Hinte de wereld van blind en slechtziendheid om het verhaal van een fictieve groep blinde bedienden, in hun zoektocht naar zingeving en loyaliteit, vorm te geven. 

De vragen die leefden waren: Hoe handhaven mensen zich in een samenleving ingericht op het hebben van zicht? Als je blind bent hoe (on)zichtbaar ben je voor anderen? 

Voor info en kaartverkoop: rimpelingentheater.nl

Rimpelingen gaat in première op 13 nov in Paleis het Loo en speelt nog t/m februari 2023 op zes andere Veluwse landgoederen.

foto Claudia Otten

-LEVENSPIJN

Plaats van handeling is een hotel aan de Noord-Franse kust. Op een kamer met zeezicht ontwaakt de vrouw voortijdig uit de roes die moest leiden tot eeuwigdurende slaap. Het was geen wanhoopsdaad, dat wil ze benadrukken.
Er was iets zoek dat moest worden gezocht. Er was iets kapot dat moest worden gelijmd. Er was rouw, maar er was geen overledene die kon worden betreurd…
Hoe mooi zou het niet zijn om gewoon te kunnen zeggen:

‘Ja, veel was er mooi, dat is waar,… maar nu moet ik gaan.’

Note: uitgesteld vanwege Corona

-LAND VAN OVER ZEE / Zeelandia 2014

Première Goes november 2014. De dochters van Mooie Anna behoren tot de Zeeuwse landverhuizers die rond 1930 in het voetspoor treden van de eerste Zeeuwen die met het geloof aan hun zijde en met de bijl in de aanslag de aanval openen op het bevroren onaangetaste woud in Michigan. In de briefwisselingen tussen moeder en dochter zien we de oude en de nieuwe wereld: Anna in de beslotenheid van haar kleine winkel aan de oevers van de Krabbenkreek waar de tijd heeft stil gestaan en altijd de angst voor het water is, versus de dochter in Michigan die haar land onttrokken heeft aan het woud, en waar altijd de angst is voor de droogte. En tussen hen in deint de zee. Terwijl de stem van Anna steeds meer zwijgt en leeft in het verleden, vindt bij de dochter de mythevorming over Zeeland plaats en is er altijd dat heimwee naar het oude land. Speelde de Vlaamse actrice Ilse Uitterlinden  in Mooie Anna, een Zeeuwse fado, Deel 1 samen met muzikant Wiek Heijmans, ditmaal is haar tegenspeler Astrid van Eck ,  regie Annechien Koerselman, dramaturgie Alex Mallems.

 

Interview Alex Mallems Marjolein Bierens

Juryrapport Taalunie Toneelschrijfprijs 2015 voor ‘Land van over zee’

 Juryrapport Taalunie Toneelschrijfprijs 2015

 Land van over zee. Een briefwisseling van Marjolein Bierens, geschreven in opdracht van Theaterproductiehuis Zeelandia, vertelt het ontroerende en schrijnende verhaal van een Zeeuwse moeder en haar twee naar Amerika geëmigreerde dochters. In 1933 vertrekken de zussen met hun kersverse echtgenoten per boot om een bestaan op te bouwen in de Nieuwe Wereld. De moeder, weduwe, blijft achter op de boerderij met haar geestelijk gehandicapte zoon. Haar dochters zal ze nooit meer terug zien, een van hen laat zelfs niets meer van zich horen.

Mooi taai en traag verstrijkt de tijd in deze tekst, die een periode van ongeveer twintig jaar beslaat, tot na de fatale watersnoodramp van 1953, waarbij de achtergebleven zoon verzwolgen wordt door het water. De brieven, een mengeling van herinneringen, mijmeringen, trivialiteiten en verbluffend mooie poëtische observaties, dragen een aangrijpende eenzaamheid in zich. Zowel moeder als dochter berusten in het besef dat er geen andere toekomst is dan dit onherroepelijk en pijnlijk uit elkaar drijven, maar uit de brieven spreekt ook het immense verlangen naar contact, naar het delen van deze ooit zo verstrengelde levens. De eenvoud van de moeder is krachtig, oprecht en bijna zinnelijk in de emotionerende manier waarop ze haar leven via het landschap verbeeldt. Bij de dochter voel je eenzelfde diepe verbondenheid met de aarde, maar in haar brieven sijpelt de hoop door en worden de idealen van een nieuw bestaan, van een niet te stuiten vooruitgang voelbaar. Knap is de wijze waarop Marjolein Bierens er door haar uiterst beeldende en zintuiglijke manier van schrijven in slaagt de zo diverse werelden van Zeeland en Amerika tot leven te wekken.

‘En toen jullie uit het zicht waren verdwenen, slingerde de stilte zich als een kat rond mijn benen’, schrijft de moeder kort na het vertrek van haar dochters. Stilte is er veel in de tekst: het stille wachten op de brieven, het stille schrijven ervan, de stilte van het lege Zeeuwse land en uiteindelijk de stilte door het onvermogen van de moeder om de brieven nog te beantwoorden, nadat ze zelfs de uitnodiging om naar Amerika te komen heeft afgeslagen. ‘Mijn lieve kind, na deze brief zal ik geen antwoord meer geven. Mijn handen laten het niet meer toe. Weet niet precies wanneer en hoe dit is gebeurd. Mijn vingers hebben steeds meer moeite de tocht af te leggen over een wit vel papier. Mijn gedachten laten zich niet meer vangen.’

Land van over zee. Een briefwisseling is geschreven in een intense, bijna knoestige taal, licht en zwaar tegelijk, associatief en suggestief. De briefvorm verbeeldt perfect de groeiende kloof tussen de personages en het verglijden van de tijd; de tijdssprongen tussen de brieven zijn vaak groot, veel blijft ongezegd en speelt zich af tussen de regels, maar ook tussen de brieven. Zo blijkt er tussen twee brieven een kind geboren of is de zoon verdronken. Het is een tekst vol prachtig gebeeldhouwde zinnen die weken blijven nazinderen, een tekst die ook los van een enscenering literair bestaansrecht heeft, als brievenproza ‘pur sang’. Opmerkelijk is het hoe hedendaags en herkenbaar de tekst is, hoewel alweer even terug gesitueerd. De persoonlijke manier tot slot waarop universele thema’s als eenzaamheid, gemis, verlangen en weemoed worden aangesneden, laat je als lezer gevloerd, ontroerd, ontwapend en weerloos achter.

 

-DRAMALOZE DAGEN/ DAYS WITHOUT DRAMA/ DENOVI BEZ DRAMA /National Naroden Teater 2014

Op 14 maart 2014 vond in Macedonië de buitenlandse première plaats van ‘Dramaloze Dagen’ oftewel ‘Devoni bez Drama’  bij het National Naroden Teatar Bitola.

‘Dramaloze Dagen’ is een nieuw toneelstuk. Het speelt zich af op een oud plein waar een uitbaatster een klein café met terras beheert waar gedurende de dag mensen passeren. Ofschoon ze voor de gewone dingen komen, zijn ze op zoek naar verbintenis en contact. Voor een kort moment ontwikkelen zich intieme relaties tussen vreemden tot zij weer verdwijnen in de dag, gevangen in het ritme van het dagelijks leven en in de ban van gedachten en verlangens. Er ontstaat een web van kleine verhaallijnen die zich met elkaar verstrengelen en een landschap ontvouwen van menselijk leven. ‘Dramaloze Dagen’ bevat het Leven in een dag.

 

Tekst en regie Marjolein Bierens. Vertaling Sinolicka Melles Trpkovas. Dramaturgie Biljana Krajchevska Stage Valentin Svetozarev Kostuum Blagoj Micevski

Cast Sonja Mihajlova, Boris Chorevski,Elena Moshe, Vasko Mavrovski, Ilina Chorevski

 

Citaat uitbaatster

“…en kan ik terwijl ik mijn dagschotel serveer

bevangen worden door een plotselinge treurigheid

als ik naar de mensen kijk om mij heen,

als het terras gevuld is en iedereen in zichzelf gekeerd

aan afzonderlijke tafels zit te eten,

omdat wij allen, ieder voor zich,

in een afgescheiden wereld leven,

vast zitten aan onze eigen gedachten

en vergroeid met onze eigen geschiedenis zijn.

Altijd de angst hebben

in een beknopte versie te leven van onszelf…”

 

-Anibal&Astor, muziektheater Pavadita Tango String Quartet 2012

Geschreven voor het Pavadita Tango String Quartet met Frans van Deursen. Anibal&Astor is een gedramatiseerde terugblik van Astor Piazzolla als hij opgaat in de massale begrafenisstoet die zijn leermeester Anibal Troilo, de Ziel van de Argentijnse tango naar zijn laatste rustplaats brengt op Cementario de Chacarita. Als grondlegger van  de ‘tango nuevo’ werd hij gelauwerd in Europa, verguist  Buenos Aires.

Wie zegt dat ik de tango verkwanseld heb aan het buitenland die liegt. Wie zegt dat ik de tango van Troilo heb gestolen, liegt ook en zeg ik naar eer en geweten…De tango heeft overal te grabbel op de straten en pleinen van Buenos Aires gelegen.Ik heb haar opgeraapt zoals je een herfstblad opraapt bij het naderen van de winter, heb haar tussen de papieren van mijn krant bewaard tot ik alleen haar nerven zag, zij naakt en weerloos voor mij lag. Heb haar aangeraakt en haar nieuw bladgroen gegeven.

Pavadita Tango String Quartet met Frans van Deursen regie Peter de Baan, Tekst marjolein Bierens

-Mooie Anna, een Zeeuwse fado/Zeelandia 2010-2011

Het levensverhaal van Mooie Anna kent veel liefde, maar helaas ook veel rampspoed. Ze overwint het klassenverschil dat zo sterk heerste in het begin van de 20ste eeuw, ze weet om te gaan met de sociaal maatschappelijke controle, vindt de kracht om door te gaan tijdens een periode van armoede die veel Zeeuwen naar Amerika doet vertrekken en overleeft de Watersnoodramp. Hoe zwaar ze ook getroffen wordt door rampspoed, ze blijft helder en principieel, wat de Zeeuwen eigen is. Het Spaanse bloed dat door haar aderen kruipt, geeft haar de kracht om niet te blijven hangen in weemoed. Ze bezingt haar verdriet om daaruit de energie te halen om door te gaan en nooit op te geven, zoals de fadozangers dat deden. Een ode aan Zeeland!

Tekst Marjolein Bierens  Regie Annechien Koerselma  Spel Ilse Uitterlinden  Gitaar & Compositie Wiek Hijmans  Decor, Video & Lichtontwerp Yvon Muller  Kostuumontwerp Gerda Knuivers  Dramaturgie Alex Mallems  Producent Theaterproductiehuis Zeelandia Middelburg foto Lex de Meester

  •  

 

 

-MOTEL TEXEL/ hotINKfestival New York 2008

De monoloog ‘Motel Texel’ is geselecteerd voor het hotINK festival 2011 te New York. Het is te zien 24-28 maart in het Lark Theater. Met Roxanna Hope. Regie Giovanna Sardelli The monologue/play ‘Motel Texel has been selected for the hotINKfestival 2011 in New York (a festival for new plays from around the world). It will be on March 24-28 at the Lark. (Lark Play Development Center). Actress Roxanna Hope. Direction Giovanna Sardelli

https://www.asymptotejournal.com/drama/marjolein-bierens-motel-texel/

 

 

 

 

-JONG/DE NIEUW AMSTERDAM 2003

‘Jong’ is een aaneenschakeling van gebeurtenissen binnen een groep plattelandsjongeren in en geïsoleerd gebied aan de rand van de Biesbosch: een uitgestrekt en verlaten omgeving. Jongeren die zichzelf laten zien aan iedereen in een klein gebied waar zij wonen : hun wereld. Jong gaat over tegen de wind in fietsen, lippenstift bijwerken op het toilet, opgevoerde brommers en beslagen raampjes.

Jong gaat over opgroeien, dromen, heimelijke genoegens en zoeken naar identiteit. ‘Jong’ is een voorstelling over kwetsbaarheid, confrontatie en grote verlangens. Over geluk dat steeds voorbij lijkt te gaan.

Ik tatoeëer mij hart aan de buitenkant. Ik tatoeëer mijn hart op mijn huid.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-IK ZEEUWS MEISJE, DE MARIA MAGDALENA VAN DE ZUIVELVOORZIENING/ZEELANDIA/ZEEUWS NAZOMERFESTIVAL 2003

Ik ben het melk-boter en kaasmeisje. Ik weet waar ik het over heb over het boerenland waar de kaas wordt gemaakt en waar het leven goed is.

Het zuiveleiland in een supermarkt is wel een hoogst originele manier om toneel te spelen. Maar is die keuze nog wel zo vreemd als het gaat over een stuk over Zeeuws meisje – nog vaak gebruikt als uithangbord voor melk,boter en kaas- met als ondertitel De Maria Magdalena van de zuivelvoorziening?

Ik, Zeeuws meisje is een aangrijpende monoloog geschreven door Marjolein Bierens, een schrijver regisseur met,wortels op Tholen. Een Zeeuws meisje vertelt over haar verleden, het leven dat zij leidt als zij in haar streekdracht naar de stad vertrekt en de wraak die zij pleegt na het onrecht dat haar wordt aangedaan. Het is een verrassende humorvolle, maar ook harde vertelling over incest, trouw aan traditie en geloof in de eigen indentiteit.

Marjolein Bierens is geobsedeerd door archetypes en symbolen. Het Zeeuws meisje is een soort nationale trots en staat voor het goede. Haar donkere en soms absurde kant leren we tijdens deze theatermonoloog eveneens kennen.

Twee jaar geleden werd Ik Zeeuws meisje gespeeld door drie allochtone actrices bij De nieuw Amsterdam. Daarna maakte Marlies Cordia er een radioversie van die bekroond werd met de Prix Europa als beste Europees hoorspel. Nu komt Ik, Zeeuws meisje naar Zeeland als het ware thuis in Zeeland. Marjolein Bierens regisseert zelf haar stuk in een nieuwe opzet met de uit Sas van Gent afkomstige Angelique de Bruijne als ‘echt’ Zeeuws meisje. Zij vertolkte de hoofdrol in in Lulu van Wedekind en Hamlet van Shakespeare bij Het Nationale Toneel. Bij het grote publiek is zij bekend van haar televisiewerk en haar filmrol in Wilde Mossels.

Ik Zeeuws meisje is ook uitgezonden als radiodrama in de regie van Marlies Cordia met in de hoofdrol Ricky Koole. Deze productie won de Prix Europa. Zie voor het juryrapport de pagina RECENSIE RADIODRAMA

This Dutch monologue creates an immensely rich image of a woman’s life.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-DE JONGSTE DAG/DE NIEUW AMSTERDAM 2001

Zeven vrouwen en een dolende man flirten met Leven, Liefde en Dood. zij vervallen in optimisme en pessimisme en omhelzen elkaar. Door het herbeleven van de liefde hopen zij tot de kern van het leven en de zin van het bestaan door te dringen. Maar op de achtergrond lokt de zinnenprikkeling van de dood als de adem van een nieuwe minnares.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-THE LOVERS/CONSORT/Melkweg 1995

The Lovers is geïnspireerd op ‘De Onzichtbare Steden’ van Italo Calvino, thema’s uit het werk van Marina Abramovic en teksten van Leonardo da Vinci. Marjolein Bierens bewerkte teksten en herschreef teksten naar eigen inzicht. …

“…waar de geluiden van vuurwerk overgaan in de ontploffingen van de burgeroorlog.”

Leonardo da Vinci: “Whilst man has bones, the bearers of it’s flesh and its framework, the earth has stones as supports for the soil. Whilst man has a sea of blood through wich the lung expands and contracts with breathing, the earth has it’s ocean, which swells and subsides every six hours according to the breath of the world. And just as arteries branch out from this sea of blood into the whole of the human body, so the ocean prevades the body of the eart with innumerable watery arteries.”

The Lovers is een perfomance-achtige voorstelling over de zinnelijkheid van het moment, opgebouwd vanuit een muzikale structuur.

 

 

 

 

 

 

 

 

-DE BOTERBERG/DE NIEUW AMSTERDAM 1999

…De Maria van de zuivelvoorziening denken ze als ze me zien staan, een en al maagdelijkheid , een symbool voor het goede leven,… alsof alles aan mij steeds maar melk en honing is.

 

 

 

 

 

 

-MALZEIT, A German pension.TONEELSCHUURPRODUCTIE 1992